Bedrijven met een maatschappelijke missie vallen vaak tussen wal en schip. Sociale ondernemingen opereren in principe als gewone bv’s, maar het financiële rendement is relatief laag. Wanneer deze ondernemingen een lening willen afsluiten, dan moeten zij steeds weer uitleggen waarom het rendement zo laag is en stuiten zij op beperkingen bij het aantrekken van kapitaal. Maar de commerciële activiteiten van dergelijke ondernemingen passen niet bij het karakter van een stichting. Omdat zowel de bv als de stichting als rechtsvorm niet goed aansluiten bij de maatschappelijke missie van zulke sociale ondernemingen, wil het kabinet de BVm – de maatschappelijke bv – introduceren. Op deze manier maakt deze nieuwe rechtsvorm direct duidelijk om wat voor soort bedrijf het gaat en hoeft er geen twijfel te ontstaan tussen of het nu een bv of een stichting is.
Wat zijn de eisen?
Om als maatschappelijke bv te mogen opereren, moet de onderneming aan vijf eisen voldoen. Ten eerste moet het primaire doel van de onderneming een maatschappelijk doel zijn in plaats van de gebruikelijke winstdoelstelling. Het product of de dienst die de onderneming gaat leveren, moet bijdragen aan dit maatschappelijke doel – wat vastgelegd is in de statuten. Als tweede eis wordt er gesteld dat een deel van de omzet opnieuw geïnvesteerd moet worden in het bereiken van dit maatschappelijke doel. Bovendien moet de verdeling van de winst zodanig beperkt worden zodat het maatschappelijke doel te allen tijde voorgaat. De derde eis van het kabinetsvoorstel is dat de sociale onderneming de meest relevante stakeholders identificeert en minimaal één keer per jaar met hen het gesprek aangaat. Als vierde eis wordt er gesteld dat de ondernemingen zich transparant opstellen over de gecreëerde maatschappelijke waarde in materiële zin, zoals op de website en in het jaarverslag. De vijfde en laatste eis is dat deze sociale bedrijven onafhankelijk van overheden of andere entiteiten hun eigen strategie kunnen nastreven.
Onderzoek door KPMG
Als voorbereiding van de introductie van de maatschappelijke bv heeft KPMG een onderzoek gedaan naar de behoefte aan deze maatschappelijke rechtsvorm. In aanvulling van dit onderzoek – waarin 2 van de 3 ondervraagde ondernemingen positief reageerden – heeft KPMG een werkdefinitie gemaakt van de sociale onderneming. Een bedrijf wordt als sociale onderneming bestempeld als zij:
- Een product of dienst leveren;
- Dit product of deze dienst bijdraagt aan een maatschappelijke doel welke is vastgelegd in de statuten;
- Een deel van de behaalde omzet opnieuw investeren in het bereiken van het maatschappelijke doel en/of daarnaast de winst- en vermogensverdeling zodanig beperken zodat zij kunnen garanderen dat het maatschappelijke doel voorgaat;
- De relevante stakeholders identificeren en met hun minstens één keer per jaar in dialoog gaan;
- Transparant zijn op de website van de onderneming en in andere publiekelijke publicaties, zoals het jaarverslag, over de meest materiële gecreëerde maatschappelijke waarden; en
- Een eigen strategie kunnen nastreven waarbij zij niet afhankelijk zijn van de overheid en/of een andere entiteit.
Ondersteuning maatschappelijk ondernemerschap
In het kabinet is er een brede steun voor de introductie van deze nieuwe rechtsvorm. Hierdoor krijgen sociale ondernemers met een maatschappelijke missie juridische herkenning. Bovendien wil de overheid deze sociale ondernemingen actief gaan ondersteunen door middel van begeleiding, kennisdeling en steun bij het verkrijgen van financiering. De komende tijd zal de nieuwe maatschappelijke onderneming verder worden uitgewerkt in de vorm van een aparte wet. Deze wet zal de criteria noemen waaraan een maatschappelijke BV moet voldoen en wanneer een ondernemer zich mag inschrijven als BVm. Als BVm zullen er diverse opties zijn om de financiering rond te krijgen. Over het algemeen worden sociale aspecten en maatschappelijke doelen als zeer positief gezien door geldverstrekkers. Veel investeerders kijken naar de maatschappelijke visie van een bedrijf en zijn bereid om hierin te investeren. Streeft u als ondernemer een maatschappelijk doel na? Dan is de kans groot dat u een zakelijke lening kunt afsluiten bij diverse financiers.